Ηρώον Ανταλλάξιμων

18.7.23

Ηρώον Ανταλλάξιμων

Το μνημείο ηρώων του Ανταλλάξιμων βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του ιερού ναού αγίου Αποστόλου Θωμά του χωριού. Πρόκειται για μια ορθογώνια παραλληλεπίπεδη, μαρμάρινη επιτύμβια στήλη, τοποθετημένη σε ένα μαρμάρινο βάθρο, και όλο μαζί εδράζεται πάνω σε μια τετράγωνη μαρμάρινη εξέδρα.

Στην πρόσοψη της επιτύμβιας στήλης, υπάρχει ανάγλυφη αναπαράσταση, μιας ολόσωμης γυναικείας μορφής να κρατάει στο δεξί της χέρι τον ιστό με την ελληνική σημαία. Η εικόνα παραπέμπει στην ενσαρκωμένη μορφή της ιδέας της Ελευθερίας, η οποία, κρατώντας τη σημαία της Επανάστασης μας διδάσκει ότι η Ελευθερία δεν είναι πάντοτε ένα δεδομένο αγαθό και η κατάκτησή της απαιτεί ομοψυχία, ενότητα, αλλά και θυσίες και ενίοτε ακόμη και ανθρώπινες ζωές.

Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφεται ο στίχος του Κάλβου: «ΘΕΛΕΙ ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».

Δίπλα από το μνημείο ηρώων Ανταλλαξίμων υπάρχει ένα μικρότερο σε μέγεθος μνημείο, μια ορθογώνια παραλληλεπίπεδη, μαρμάρινη επιτύμβια στήλη, τοποθετημένη σε ένα μαρμάρινο βάθρο. Στην κορυφή του μνημείου υπάρχει τοποθετημένος ένας ιστός με σταυρό στην κορυφή του. Στην πρόσοψη της στήλης υπάρχει ανάγλυφη η μορφή ενός νεαρού ανθρώπου και κάτω ακριβώς στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

«ΔΩΡΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΧΟΥ».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΙΓΑΡΑ

Η έρευνα καταγραφής και μελέτης των μνημείων ηρώων του νομού Τρικάλων ξεκίνησε τον Φεβρουάριο και ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2023. Εντοπίστηκαν, φωτογραφήθηκαν, καταγράφηκαν και μελετήθηκαν όλα τα μνημεία της εδαφικής περιφέρειας του νομού Τρικάλων, από μικρούς οικισμούς, κοινότητες, πόλεις, συνοικίες και πρωτεύουσες, όλων των Περιφερειακών Ενοτήτων των τεσσάρων δήμων (Τρικκαίων, Μετεώρων, Πύλης και Φαρκαδώνας). Ευχαριστώ θερμά τον κ. Στέργιο Κουτή, Διοικητικό Υπάλληλο της Οικονομικής Εφορίας Τρικάλων, για την σημαντική βοήθειά του, στην καταγραφή των μνημείων κατά τις επιτόπου επισκέψεις μας στα χωριά των Τρικάλων. Στα χωριά του νομού Τρικάλων, στη συντριπτική τους πλειονότητα, υπάρχει ένα μόνο ηρώο, το οποίο αποτελεί το επίκεντρο των εορταστικών εκδηλώσεων, εθνικών εορτών και επετείων, με κατάθεση στεφάνων και λουλουδιών, με απαγγελίες ποιημάτων και με λόγους. Τα ηρώα συνήθως είναι τοποθετημένα είτε σε κεντρικό σημείο του χωριού ή κοντά στα σημαντικά κτήρια της πολιτικής και θρησκευτικής ζωής, και της ιστορίας του τόπου, όπως στην κεντρική πλατεία, στον περίβολο του κοινοτικού καταστήματος, της εκκλησίας ή του δημοτικού σχολείου. Η πρακτική της ανέγερσης ηρώων ακολουθεί τη συνήθεια να αναγείρεται στήλη ή πλάκα ή γλυπτό σύμπλεγμα σε καίρια σημεία του χωριού. Τα υλικά κατασκευής και η μορφή των ηρώων ποικίλουν. Συνήθως είναι φτιαγμένα από μάρμαρο ή άλλου είδους παρόμοιο σκληρό πέτρωμα, ενώ το μνημείο μπορεί να ενσωματώνει (ή σε κάποιες περιπτώσεις να αποτελείται μόνο από) μεταλλική πλάκα. Οι πιο συνηθισμένες μορφές είναι μαρμάρινη στήλη με βάση, ή μαρμάρινη πλάκα με βάση. Στην στήλη, στην πλάκα ή στη βάση του ηρώου συνήθως είναι γραμμένα τα ονόματα των πεσόντων, ενώ συχνές είναι και οι εγχαράξεις, τα ανάγλυφα και τα ολόγλυφα στοιχεία είτε με σύμβολα πολεμικά είτε με επιγραφές. Τις στήλες συχνά στεφανώνουν μαρμάρινα ή μεταλλικά, εγχάρακτα ή ανάγλυφα στεφάνια, σταυροί, διάφορες παραστάσεις ή άλλα σύμβολα, ανάλογα με το γεγονός -πρόσωπα στο οποίο είναι αφιερωμένο το ηρώο. Στην μελέτη περιγράφονται οι έννοιες μνημείο-μνήμη-ταυτότητα και αναλύεται η μεταξύ τους σχέση. Παράλληλα γίνεται αναφορά στους ποικίλους συμβολισμούς και τα νοήματα που αποδίδονται στα μνημεία. Με την ελπίδα να έχει εμφιλοχωρήσει στις σελίδες αυτής της ιστοσελίδας το ουσιώδες και η α-λήθεια της μνήμης, που νικάει τον θάνατο, εύχομαι το έργο αυτό να προκαλέσει έμπνευση και δημιουργικό ενδιαφέρον για τις νεότερες γενιές. Δημήτρης Τσιγάρας